AKILLI ŞEBEKELER

 

Akıllı şebeke terimi elektrik arz talep ve iletim yönetimini optimize etmek amacıyla gelişmiş bir yazılım ve iletişim ağı altyapısı ile sofistike uzaktan algılama ve izleme teknolojilerine sahip olan entegre elektrik sistemlerini tanımlamak için kullanılır.

 Bu sistemler, tüketicinin talebi ile üreticinin arzı arasındaki dengenin iki yönlü haberleşme ile sürekli izlenmesi ve kontrol edilmesini mümkün kılar.

  Elektrik sisteminin verimlilik, etkinlik ve esnekliğinin artırılması için iletişim, bilgi yönetimi teknolojileri ile kontrol teknolojilerinin kullanımı, akıllı şebekelerin ayırt edici özelliği olarak öne çıkıyor.

 Akıllı şebekeler, genel kanının aksine tüm şebekenin yeniden inşa edilmesi anlamına gelmiyor.

 Elektrik güç sisteminin işletimi ve mevcut varlıklara yeni nesil teknolojilerin yardımı ile yapılan iyileştirmeler, akıllı şebeke yatırımlarını tanımlamak için daha uygun oluyorlar.

 Akıllı şebekeleri destekleyici teknolojiler elektrik üretim tesisinden eve kadar farklı ölçeklerde uygulanabiliyor.

 Evinizde bulunan “akıllı” bir beyaz eşya, değişken bir tarife altında elektrik fiyatlarındaki dalgalanmalara paralel olarak otomatik açılıp kapanabilirken, iletim ya da dağıtım sistemindeki akıllı bir trafo, elektrik kesintisine neden olabilecek bir sıcaklık artışını arızaya mahal vermeden önce şebeke operatörüne bildirerek arızanın önlenmesini sağlayabilir.

 Enerji verimliliğinin ve sistem güvenilirliğinin geliştirilmesi, akıllı şebekelerin başlıca faydaları arasında yer alıyor.

 Akıllı şebekeler elektrik arzı ve talebinin gerçek zamanlı koşullara cevap verme kapasitesinin iyileştirilmesi ile güneş, rüzgar gibi kesintili yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilecek büyük miktarda elektriğin sisteme entegrasyonu için önemli rol oynuyor.

 Uluslararası Enerji Ajansı, akıllı şebekelerin gelişiminin enerji güvenliği, ekonomik gelişme ve iklim değişikliği hedefleri açısından kritik öneme sahip olduğunun altını çiziyor.

 Akıllı şebeke teknolojileri (akıllı sayaçlar, iletim sistemlerinde iyileştirmeler

vb.) konusunda küresel piyasada hızlı bir büyüme söz konusu.

 2010-2015 yılları arasında piyasa üç katına erişirken, yıllık yatırımlar ise beş yıl zarfında iki katını aşıp, 81 milyar ABD Doları’ndan 187 milyar ABD Doları’na yükseldi.

 Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı da, gelişmekte olan ülkelerin akıllı şebeke altyapılarını kurmak konusunda önemli bir fırsata sahip olduğunu, bu ülkelerin eski teknolojilere uğramadan doğrudan akıllı şebeke sistemlerine yatırım yapmalarının mümkün olduğunun altını çiziyor.

  İklim değişikliğiyle mücadelenin başarılı olması için fosil yakıtlara olan bağımlılığın kırılması, elektrik sektörü başta olmak üzere enerji üretiminde enerji verimliliği ve yenilenebilir kaynaklara dayalı üretimin payında kayda değer artışların olması gerektiği tüm taraflarca kabul ediliyor.

 Bu gereklilik, akıllı şebekelerin yaygınlaşmasını zorunlu kılıyor.

 Bununla beraber, tüm altyapı yatırımlarında olduğu gibi, akıllı şebekelere ilişkin yatırım kararları da detaylı ekonomik analizler gerektiriyor.

 Akıllı şebekelere ilişkin fayda-maliyet analizlerine göre dünyanın pek çok bölgesinde akıllı şebeke uygulamaları önemli fırsatlar sunuyor.

2014 tarihli bir Avrupa Komisyonu raporuna göre, akıllı sayaçlar tesisindeki ortalama maliyet 200-250 Euro arasında değişirken, elektrikte akıllı sayaç uygulaması sonucunda sayaç başına 309 Euro tasarruf etmek, elektrik tüketiminde de ortalama %3 oranında düşüş sağlamak mümkün.

 

 Hindistan’da yapılan bir çalışma ise bir bölgede 1 milyon abonenin sayaçlarının akıllı sayaçlar ile yenilenmesi durumunda yatırımın geri dönüş süresinin sadece 4,2 yıl olacağını ortaya koyuyor.