AKILLI ŞEHİRLER

 

Akıllı şehirler kentsel gelişme vizyonunun bilişim ve nesnelerin interneti gibi dijital teknolojilerle birleştirilerek ulaşım, sağlık, eğitim, altyapı, belediye süreçleri gibi kentsel hizmet ve ürünlere entegre edildiği, vatandaşların kullanım süreçlerine olduğu kadar karar alma süreçlerine de katılımının sağlandığı yeni kentsel gelişim yaklaşımına verilen isimdir.

 Bu yaklaşım kentsel planlamada enerji tüketiminden toplu taşımaya, park ve bahçelerde su kullanımından atık toplamaya kadar çeşitli kentsel hizmetlerin veri temelli ve uzaktan idare edilebilir olmasına önem verir.

 Bu anlamda şehirdeki altyapı ihtiyaçlarının, su-enerji talebinin, aydınlatma ihtiyaçlarının gerçek zamanlı olarak takip edilip, bunlara uygun politika ve uygulamaların geliştirilmesi de akıllı şehirlerin temel unsurlarıdır.

 Akıllı şehir yaklaşımıyla ilgili kesin ve net bir çerçeve olmamakla birlikte pek çok farklı yaklaşımın üzerinde uzlaştığı nokta kentsel gelişimin pek çok göstergeyle ölçülmesi gerektiğidir.

 Bu anlamda, örneğin Viyana Teknik Üniversitesi’nde yürütülen SMART-CITIES Projesinin geliştirdiği akıllı şehir modeli

6 temel alan, 27 başlık ve 90 gösterge altında inceleniyor:

 1) Akıllı ekonomi (yaratıcı ruh, girişimcilik, şehir imajı, üretkenlik, işgücü piyasası, uluslararası entegrasyon)

 2) Akıllı ulaşım (yerel ulaşım sistemi, uluslararası erişilebilirlik bilişim teknolojileri altyapısı, ulaşım sisteminin sürdürülebilirliği)

 3) Akıllı yönetişim (siyasi bilinç, kamusal ve sosyal hizmetler, verimli ve şeffaf idare)

 4) Akıllı yaşam (kültürel ve boş zaman faaliyetleri, sağlık koşulları, bireysel güvenlik, konut kalitesi, eğitim kurumları, turistik çekicilik, sosyal bütünleşme)

 5) Akıllı çevre (hava kalitesi, ekolojik duyarlılık  ve sürdürülebilir kaynak yönetimi)

6) Akıllı insanlar (eğitim, yaşam boyu öğrenme, etnik çeşitlilik, açık fikirlilik).

 Bu çalışmada 27 AB ülkesi ile Norveç ve İsviçre’deki 1600 şehirden 77 tanesi seçilmiş, orta-küçük ölçekli (100.000-500.000 nüfus) ve büyük ölçekli (300.000-1.000.000 nüfus) şehirler için karşılaştırmalı analizler gerçekleştirilmiştir.

 Akıllı şehir yaklaşımı, çeşitli eleştirileri de beraberinde getirmektedir.

 Bu şehirler ‘yaratıcı sınıf’ olarak bilinen eğitimli, mobil, orta sınıf beyaz yakalılar ve bilişim sektörü profesyonellerini çekmekle birlikte, soylulaştırılmış mahalleler, yerel/yerli toplulukların ve yoksul grupların dışlandığı kentsel alanların, mahallelerin oluşmasına da sebep olabilir.