İNAVASYON YÖNTEMLERİ - 4

 

Sonuç Tabloları

Sonuç tabloları, karar analizinde kullanılan araçlardan birisidir.

Herhangi bir karar öncesinde, kararların olası sonuçlarına göre bir tablo halinde gösterilmesi ve bu tablodaki değerlere göre seçim yapılması mümkündür.

Örnek olarak bir yatırım yapmayı düşünen yatırımcının farklı alanlarda yatırım yapması durumunda farklı piyasa koşullarındaki beklentilerini gösteren aşağıdaki tabloyu ele alalım.

Yatırım Seçenekleri	Olası Piyasa Durumları
	Hızlı Yükseliş	Hafif Yükseliş	Sabit	Hafif Düşüş	Hızlı Düşüş
Altın	-1000	1000	2000	3000	0
Hisse Senedi	2500	2000	1500	-1000	-1500
Emlak	5000	2500	1000	-2000	-6000
Banka Faizi	600	600	600	600	600
Opsiyonlu Hisse Senedi	2000	1500	1500	-2000	-1500

Yukarıdaki sonuç tablosunu okurken, örneğin 10.000 lira sermayesi olan bir kişinin bir yıllık yatırımı sonucunda 5 farklı piyasa koşulunda alacağı sonuçları düşünerek okumak mümkündür.

Örneğin 10.000 lira sermayenin altına yatırılması durumunda ve piyasada hızlı yükseliş olması durumunda, sermaye sahibi 1.000 lira kaybetmekte bununla birlikte opsiyonlu hisse senedi alan bir kişi sabit piyasa koşullarında 1.500 lira kazanmaktadır.

Yukarıdaki sonuç tablosu incelendiğinde öncelikle karar aşamasında baskın koşul aranır.

Örneğin herhangi bir yatırım aracının diğer bir yatırım aracına her durumda üstün veya eşit olduğu durum bulunmakta mıdır? Sorusu sorularak analize başlanabilir.

Gerçekten de hisse senedi seçeneği, opsiyonlu hisse senedi seçeneğine göre her aşamada ha üstün ya da eşittir.

5 farklı piyasa koşulu incelenerek bu durum görülebilir.

Yatırım Seçenekleri	Olası Piyasa Durumları
	Hızlı Yükseliş	Hafif Yükseliş	Sabit	Hafif Düşüş	Hızlı Düşüş
Hisse Senedi	2500	2000	1500	-1000	-1500
Opsiyonlu Hisse Senedi	2000	1500	1500	-2000	-1500
Karşılaştırma	Üstün	Üstün	Eşit	Üstün	Eşit

Yukarıdaki karşılaştırmaya bakıldığında, üç durumda üstün ve iki durumda eşitlik görülmektedir.

Hiçbir durumda opsiyonlu hisse senedi daha iyi bir alternatif olarak görülmemektedir.

Bu şartlar altında sonuç tablosundan opsiyonlu hisse senedi seçeneğini silmek ve bu seçeneği bir daha düşünmemek yerinde olacaktır.

Sonuç tablomuz aşağıdaki şekli alır:

Yatırım Seçenekleri	Olası Piyasa Durumları
	Hızlı Yükseliş	Hafif Yükseliş	Sabit	Hafif Düşüş	Hızlı Düşüş
Altın	-1000	1000	2000	3000	0
Hisse Senedi	2500	2000	1500	-1000	-1500
Emlak	5000	2500	1000	-2000	-6000
Banka Faizi	600	600	600	600	600

Tablodaki üstünlük analizi sonucunda bütün yatırım alternatiflerinin farklı piyasa koşullarında avantaj sağladığı görülerek daha fazla eleme yapmadan karar aşamasına geçilebilir.

Karar aşamasında en önemli kriterlerden birisi yatırımcının risk alma iştahıdır.

Risk algısında göre farklı yatırım kararları verilebilir.

Minmum risk, küçük ama garanti getiri

Maksimum risk, büyük ama riskli getiri

Şeklinde iki uç karar noktası bütün sonuç tabloları için mümkündür.

Örneğin minimum risk yatırım stratejisi için tablo üzerinde her yatırım alternatifinin en düşük olduğu değer bulunarak bu değerlerin en yüksek olanı seçilir.

Bu yaklaşıma aynı zamanda maximin, yani minimumların maksimumu ismi de verilir.

Yatırım Seçenekleri	Olası Piyasa Durumları
	Hızlı Yükseliş	Hafif Yükseliş	Sabit	Hafif Düşüş	Hızlı Düşüş	Minimum
Altın	-1000	1000	2000	3000	0	-1000
Hisse Senedi	2500	2000	1500	-1000	-1500	-1500
Emlak	5000	2500	1000	-2000	-6000	-6000
Banka Faizi	600	600	600	600	600	600

Yukarıdaki tablonun son kolonunda her yatırım alternatifinin minimum değeri gösterilmiştir.

Bu değerlerden en yükseği banka faizi alternatifidir ve en kötü durumda bile 600 liralık bir geri ödeme yapacağı garantisi bulunmaktadır.

Bu hesaplamaya göre minimum risk almak isteyen bir yatırımcı, maximin yaklaşımı ile banka faizine yatırım yapmalıdır.

Tam tersi bir yaklaşımla yüksek risk iştahı bulunan ve yüksek getiri beklentisi olan bir yatırımcı ise her yatırım alternatifi için en yüksek geri dönüş değerini hesaplayabilir.

Yatırım Seçenekleri	Olası Piyasa Durumları
	Hızlı Yükseliş	Hafif Yükseliş	Sabit	Hafif Düşüş	Hızlı Düşüş	Maximum
Altın	-1000	1000	2000	3000	0	3000
Hisse Senedi	2500	2000	1500	-1000	-1500	2500
Emlak	5000	2500	1000	-2000	-6000	5000
Banka Faizi	600	600	600	600	600	600

Yukarıdaki tablonun son kolonunda bulunan maksimum değerler incelendiğinde en yüksek getiri ihtimali olan yatırım seçeneği emlak olarak görülmektedir.

Yatırım iştahı yüksek ve kazanç beklentisi de yüksek bir kişinin emlak yatırımı yapması daha doğru olacaktır.

Bu yaklaşıma maximax ismi de verilmektedir.